Even heimwee naar mijn kindertijd.


Vroeger, toen ik nog een kind was, kon het na de kerst niet snel genoeg oudejaarsdag worden. Op die dag gingen wij altijd naar mijn Opa en Oma, die in een dorp verderop woonden. In dat dorp was het de gewoonte om 's nachts na de laatste klokslag op verschillende plaatsen in het dorp te gaan zingen. Omdat het, volgens mijn ouders, nog te lang was om tot middernacht op te blijven moest ik eerst nog een paar uurtjes naar bed. Er werd me beloofd om me ruim op tijd te roepen maar omdat ik altijd bang was dat ze me zouden vergeten deed ik al die tijd geen oog dicht.
Als ik dan geroepen en aangekleed was gingen we naar buiten en begon het wachten op de twaalf klokslagen.
 
We begonnen met het zingen op de sluis bij de haven en na de laatste klokslag zette de broer van mijn Opa in en alle aanwezigen vielen in met het lied:
Uren, dagen, maanden, jaren
vliegen als een schaduw heen
Ach, wij vinden, waar wij staren
niets bestendigs hier beneen
Op de weg, die wij betreden
staat geen voetstap die beklijft
Al het heden wordt verleden
schoon 't ons toegerekend blijft 

Nadat het lied gezongen was wenste iedereen elkaar het allerbeste voor het nieuwe jaar. Hierna vertrok de stoet naar de kerkstoep waar het lied weer gezongen werd. Hierna gingen we bij de notabelen in het dorp zingen en hier kregen de mannen een sigaar en de dames, meen ik, een kersenbonbon. Wat de kinderen kregen weet ik niet meer.
Op Nieuwjaarsdag mochten mijn broer en ik de spaarpot openen waarin mijn Oma stuivers gespaard had en die mochten we dan verdelen.
Later gingen we met mijn Opa bij vele bekenden in het dorp langs om Nieuwjaar te wensen en krijgen wij overal iets voor onze spaarpot. Aangezien mijn Opa veel bekenden had haalden wij aardig wat op. Het geld brachten we dan begin van het jaar naar de bank zodat het op ons spaarbankboekje kon worden bijgeschreven.

Gek nu ik ouder word lijkt het net of ik veel vaker aan vroeger terug moet denken. Ik heb er altijd erg van genoten en ik weet dat het nog lang traditie gebleven is in dat dorp zelfs nog toen ik al volwassen was maar ik woonde niet meer in de buurt en mijn Opa en Oma waren intussen ook overleden.

Bezoek aan Betoverend Breda 20-12-2018

Ik had op internet gelezen  dat  van 14 december t/m 26 december Breda in het teken van de feestdagen en winterse gezelligheid zou staan. Aangezien ik nog een  vrijreizen dag van de NS had leek het me wel iets om hier heen te gaan. Aangezien je met zo'n kaartje pas na 9 uur mag reizen kwam ik pas in het begin van de middag in Breda aan.
Het was wel een hele lange treinreis maar ik reis graag met de trein dus dat was geen probleem. Toen ik naar het centrum liep liep ik direct in een straat waarvan de naam mijn een prettig gevoel gaf. 
In deze staat zag ik op de stoeptegels allemaal krioelende rode mieren. Ze lopen ze net een beetje een andere kant op. Samen vormen ze zo een krioelende mierenmassa die de weg tussen  het station en de binnenstad aflegt. Daarmee staan de mieren symbool voor de massa's mensen die zich een weg banen door de drukke, Willemstraat richting het stadshart. Bedenker van het kunstwerk is Florentijn Hofman.
Toen ik het stadspark Valkenberg doorliep had ik meer het idee dat er kermis was, er stond een draaimolen voor kinderen, een kraam waar kinderen door een of ander behendigheidsspelletje  wat kon winnen en er waren ook wat eetkraampjes. 
Ik vond het nu niet echt iets speciaals voor de kerst maar het was natuurlijk wel gezellig.
Terwijl ik in het park liep besloot ik eerst het Begijn Hof aan te doen. Ik vind Begijnhoven altijd zo mooi om er een bezoek te brengen en hoewel ik er al eerder was vond ik het ook nu de moeite van een bezoek weer waard.
Johanna van Polanen had zelfs i.v.m. de kerstijd een kerstboom naast zich gekregen. 
Ook stond er i.m.v. de kersttijd een kerststal hoewel ik deze niet van dichtbij door de weerspiegeling in het glas op de foto kon zetten.
Opvallend vind ik het altijd dat er bezoekers in een hofje rondlopen. 
Hierna begaf ik me naar het centrum en het viel me tegen dat het niet drukker in de stad was. Ook waren er niet veel stalletjes waar wat verkocht werd en al werd er al wat verkocht dan was het niet iets specifieks voor de kerst.
Ik neem aan dat er te weinig animo was om een kerstkraampje te huren want in schillende stond kersttafereeltjes opgesteld  
Het werd tijd om eens even ergens wat te gaan drinken en iets kleins te eten. Ik deed dit op de grote markt bij de ijsbaan en bij de grote kerstboom. Deze kerstboom is niet zomaar een kerstboom maar speelt een belangrijke rol in het sprookje van Careltje, dat als een rode draad door Betoverend Breda loopt. De kerstboom is betoverd, kan bewegen en zelfs praten! Tenminste, zo lijkt het…
In werkelijkheid is het Careltje die vanuit de betoverende boom zijn verhaal vertelt. Dit mysterieuze jongetje woont al honderden jaren onder de Grote Markt en kent alle verhalen en schandalen van Breda. Terwijl ik in het restaurant zat hoorde ik opeens muziek uit de boom en de boom bewoog ook ook gingen de lichtjes uit en aan. Jammer dat ik net binnen zat.
Hierna besloot ik nog een bezoek te gaan brengen aan de Grote Kerk of ook wel Onze lieve Vrouwe Kerk. Ook deze had ik al eens bezocht maar deze is meerdere bezoeken zeker waard.
In het kader van Betoveren Breda kreeg je deze keer een audio-tour gratis mee. Ik vind zo'n audio-tour altijd wel prettig omdat je dan op dingen gewezen wordt die je anders soms niet zie.
Zo was me er nog nooit op noordmuur de Muurschildering Maria's Boodschap opgevallen van 2,5 x 2,5 meter. De schildering is in zijn soort uniek. Tot begin 1900 is de schildering onder de witkalk verborgen gebleven. 
Zoals je in alle oude kerken ziet waren hier natuurlijk ook allemaal zerken op de vloer te zien.
Er werd verteld dat alle graven eigenlijk een koperen plaatje op de zerk hadden gehad en dat deze er nog maar bij een paar opzaten maar door de gaten op de zerken was te zien dat deze er eerder opgezeten hadden.
Het Graf van Willem van Galen, pastoor en deken behoort ongetwijfeld tot het fraaiste grafmonument ooit opgericht voor een kanunnik. Het is een prachtige koper gesneden grafplaat. De grafplaat bevindt zich bij het Hoogkoor.
Ook werd er iets over de uitdrukking "rijke stinkerd" verteld. De precieze herkomst van de uitdrukking “stinkend rijk zijn” staat niet helemaal vast. Maar vaak wordt verwezen naar de begrafeniscultuur in de Middeleeuwen. Armere mensen zouden toen op het kerkhof zijn begraven, terwijl de rijken zich een mooie plaats in de kerk konden veroorloven. De graven van deze gefortuneerden, die zich direct onder de kerkvloer bevonden, waren vaak niet helemaal goed afgesloten en soms moest de vloer er dichtbij ook weer open, waardoor kwalijke dampen in de kerk zouden komen. Volgens deze lezing werden zo de uitdrukkingen “rijke stinkerd” en “stinkend rijk zijn” geboren. Toch wordt wel verteld dat het een mooi verhaal is, maar niet waar omdat de uitdrukking “rijke stinkerd” in de bronnen uit de Middeleeuwen helemaal nergens is terug te vinden.
Bovendien werden niet alleen rijken in de kerk begraven. Iedereen kreeg daar aanvankelijk een plaatsje, behalve zelfmoordenaars en ongedoopte kinderen. Wel waren de plaatsen vlak bij het altaar het duurst: die plaatsen waren het meest in trek omdat men veronderstelde dat de heiligheid van het altaar afstraalde op de overledenen.
De koorbanken in het hoogkoor van kerk hadden ook mijn belangstelling. Deze banken waren bestemd voor het Bredase kapittel, de kanunniken die tot taak hadden met gebeden en gezangen God te aanbidden en genade af te smeken over de bewoners van de stad Breda.
Zijn de koorbankjes neergeklapt, dan kan men daar op zitten, maar opgeklapt kan men daar ook enigszins op zitten. Kanunniken op gevorderde leeftijd werden soms moe van het lange staan bij een kerkdienst en door een steuntje onder de zitting van een opgeklapt bankje konden zij de indruk wekken toch te staan. Deze bankjes kregen de naam "miseri cordi" (heb medelijden).
De afbeeldingen op de koorbanken  geven op een bijzondere wijze de tijd weer waarin ze gemaakt zijn (± 1450) en gebruikt werden (tot 1637). De houtsnijwerkjes onder de zittingen vormen als het ware een documentaire over wat de inwoners van Breda vroeger goed of slecht vonden, waarin ze geloofden, welke omgangsvormen en beroepen ze hadden, welke dieren ze bijzonder vonden, welke spreekwoorden en gezegden ze gebruikten en niet te vergeten, waar ze om moesten lachen en de spot mee dreven.
Natuurlijk was er nog veel meer moois in de kerk te zien zoals het  koperen doopvont, het orgel en de mooi beschilderde plafonds.
Ik was blij dat ik een audio-tour had genomen want er vielen mij nu meer dingen op in de kerk en de informatie die ik er ook bij kreeg was heel interessant 
Na het bezoek aan de grote Kerk besloot ik nog even door de stad te lopen en toen ik de St. Joostkapel zag ging ik hier ook even naar binnen. Deze kapel is de oudste van Breda. Rond 1300 was er al sprake van een kapel op deze plaats. De kapel is gewijd aan St. Joost of St. Judocus, patroonheilige tegen besmettelijke ziekten.
Intussen was het buiten donker geworden en zag de stad er opeens heel sfeervol uit. Alleen vond ik het jammer dat het eigenlijk niets van een kerstmarkt weg had.
 
Omdat ik nog een lange terugreis voor de boeg had besloot ik om zo langzamerhand weer richting het station te gaan. 
Ondanks dat het geen echte kerstmarkt was, zoals ik in eerste instantie gedacht had, heb ik wel genoten van mijn uitstapje. Het bezoek aan de Grote Kerk vond ik deze keer ook weer heel interessant. Om 21.30 uur haalde manlief me weer van het station op.

Kerstwens

Speciaal voor jullie is dit mijn Kerstwens
oprecht en uit mijn hart
Gezondheid en heel veel geluk
en vreugde op jullie pad


Ik wens jullie hele fijne kerstdagen en een gezond 2019

Kerstmarkt Essen 15-12-2018

De laatste jaren bezoeken Manlief en ik altijd de Kerstmarkt in Bremen.
Kerstmarkten en Duitsland, deze twee zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Zodra de eerste adventszondag is aangebroken staan de Duitsers te popelen om samen met vrienden en bekenden een Glühwein te drinken bij één van de gezellige kerstmarkten in de stad.
Dit jaar hadden we de mogelijkheid om voor een kleine vergoeding met de personeelsvereniging van het bedrijf waar Manlief gewerkt heeft (ondanks dat je gepensioneerd bent mag je hier nog lid van blijven) een tweedaagse trip naar Essen te maken.
Het leek ons wel wat en ik had al eens gelezen dat het in Essen een mooie markt was met veel lichtjes.
Dus wij besloten mee te gaan. Aangezien wij in het Noorden van het land wonen werd onze opstapplaats Zwolle. We gingen met kleine busjes naar Zwolle waar wij bij de bus die vanuit Beverwijk kwam zouden instappen.
In Zwolle bleek dat de bus lang niet vol was (er gingen in totaal drie bussen met als beginpunt allemaal een plaats waar een sectie van het bedrijf gevestigd was) en konden wij bijna allemaal een bank voor ons zelf innemen. 
Na een voorspoedige reis kwamen we bij het Welcome Hotel aan waar het nog te vroeg was om in te checken. Voor ons geen probleem want de tassen konden in een ruimte neer gezet worden en we kregen een plattegrond en de kerstmarkt bleek vlakbij het hotel te zijn.
We kwamen eerst in een overdekt winkelcentrum waar een enorme grote winkel was die alleen maar spullen voor de kerst verkocht en waarvan de prijzen van sommige dingen wel erg hoog waren. Ik vroeg me af wie die dure spullen wel zouden kopen.
De geschiedenis van de kerstmarkten gaat terug tot de late middeleeuwen, tijdens dit soort markten kochten de bewoners  tijdens de koudste periode van het jaar in de steden en dorpen veel verse vleeswaren en andere producten die door de lage temperaturen langer houdbaar waren. Vaak waren dit de betere stukken vlees. Naast levensmiddelen boden marktkooplui ook andere zaken aan zoals speelgoed en gevlochten manden.  De marktcommissie zoals dat toen werd genoemd liet tijdens de decembermaand ook “andere” koop lui toe zoals zoetwarenverkopers en verkopers van noten zoals amandelen, walnoten en de geroosterde tamme kastanjes.

Pas sinds de eerste helft van de 20ste eeuw kreeg de kerstmarkt de betekenis zoals we deze nu kennen.
Een typische kerstmarkt ziet er vandaag aan de dag uit als een soort braderie met leuke knusse marktstalletjes. Vaak op een stadsplein of een belangrijke straat in het winkelgebied van de stad. Naast veel regionale lekkernijen tref je op de kerstmarkten ook veel handwerkers aan.
Het was goed te merken dat het zaterdag was want het was enorm druk zodat ik geen fatsoenlijke foto's kon nemen. Als we met eigen vervoer naar Bremen gaan gingen we altijd op een doordeweekse dag.
Het werd tijd om ons op te warmen met een Eierpunch. Het was die dag best koud weer maar gelukkig wel droog.
Zowel Eierpunch, als warme Glühwein en de populaire Feuerzangenbowle, een zoete vruchten bowl met een flinke scheut alcohol en vaak een suikerklontje wat d.m.v. brandy geflambeerd wordt boven de bowl, zijn echte drankjes die men als opwarmer tegenkomt op de kerstmarkten.
Ook namen we iets te eten want dat is er ook in overvloed te vinden bij al kraampjes.
De laatste jaren koop ik op de kerstmarkt altijd drie mooie kerstballen. De laatste jaren is onze boom bijna helemaal met rode ballen (nadat ik al verschillende kleuren gehad heb) en ik wil er nu graag alleen nog maar glasballen in hebben.
Traditie getrouw tref je namelijk op de vele vele kerstmarkten een winkeltje aan van Käthe Wolfart een traditioneel Duitse leverancier van kerstdecoraties welke nog uit eigen productie in Rothenburg ob der Sauber levert (de prijzen zijn wel aan de wat hoge kant helaas)

Ik wilde ook nog graag even naar een pantalon kijken in een warenhuis want dit merk is altijd €10,- goedkoper in Duitsland. Ik bofte want ik zag een afgeprijsde en er ging nog 20% extra af dat weekend.
We besloten nadat we ergens binnen wat gedronken hadden, trouwens het was niet gemakkelijk om ergens binnen en zitplaats te bemachtigen, ons te gaan inchecken in het hotel. 
Onderweg kwamen we een kleine kerstparade tegen.
 
Nadat we onze tassen op onze kamer gezet hadden gingen we weer naar de stad. Ik vind het altijd zo mooi met die lichtje op de kerstmarkt en ik had gehoopt dat het minder druk zou zijn dan 's middags maar niets was minder waar.
Het was flink koud geworden en de gevoelstemperatuur bleek onder nul te zijn. Af en toe was het wel fijn om even een winkel in te gaan. Ondanks mijn dikke jas had ik het toch wel koud.
We zagen een café restaurant wat dezelfde naam had als onze kater en ik zei tegen Manlief dat ik daar wel even iets wilde drinken en me een beetje wilde opwarmen. Het viel ook nu weer niet mee om een plaatsje te vinden maar uiteindelijk lukt het toch. Nadat ik weer opgewarmd was vertrokken we weer. Het bleef nog steeds erg druk op de markt.
Nadat ik nog een Eierpunch gedronken had waar volgens mij een flink percentage alcohol inzat waardoor ik lekker opgewarmd was besloten we om terug naar ons hotel te gaan.
Ondanks dat onze kamer aan de straatkant lag hadden we een goede nachtrust en 's morgens was er een uitstekend ontbijtbuffet. 
Om 11 uur vertrokken we. Onderweg, en trouwens ook in Essen zelf, was te zien dat het die nacht een beetje gesneeuwd had. Onderweg werd de bus nog aan gehouden. De chauffeur moest papieren laten te zien zodat ze konden controleren of het bedrijf wel de benodigde, ik meen wegenbelasting, betaalt. 
Halverwege de middag stapten we ons huis weer binnen.
Ik vond het een leuke kerstmarkt en het hotel was prima, mooie kamers, dicht bij het centrum en een uitstekend ontbijtbuffet.
Ik kijk er nog met veel plezier op terug.