Rondleiding Hoogtepunten van het Rijksmuseum Amsterdam 21-05-2016


Vandaag brengen we een bezoek aan het Rijksmuseum in Amsterdam. Wanneer je niet van museums houdt kun je dit postje misschien beter overslaan. Na de verbouwing welke bijna 10 jaar duurde ben ik er niet meer geweest. Dit uitje naar het Rijksmuseum wordt georganiseerd door de Personeelsvereniging van het bedrijf waar mijn man gewerkt heeft (als je met pensioen bent mag je als je nog contributie betaalt lid van de vereniging blijven) We zullen er een rondleiding langs de hoogtepunten krijgen. Manlief en ik reizen met de trein naar Amsterdam. Voordat de rondleiding begint krijgen we eerst koffie met gebak in patisserie Keyzer. Er schijnt aardig wat belangstelling voor dit uitstapje te zijn want er zijn over de hele dag verschillende groepen die een rondleiding krijgen.
Het is zo mooi aan de personeelsvereniging dat ze verschillende soorten activiteiten hebben zowel voor de wat ouderen als voor de jongeren.
Aangezien ik mijn arm nog in een immobilisator heb kan ik niet veel foto's maken maar toch heb ik er zelf en manlief er een paar laten maken.

De bedreigde zwaan van Jan Asselijn, ca. 1650 


Energiek verdedigt een zwaan haar nest tegen een hond. Het gevecht werd in latere eeuwen politiek geduid: de witte zwaan werd opgevat als de in 1672 vermoorde staatsman Johan de Witt, die het land verdedigt tegen zijn vijanden. Met die interpretatie kwam het schilderij in 1800 als eerste aankoop in de Nationale Kunstgalerij (de voorloper van het Rijksmuseum) terecht.

Het melkmeisje van Johannes Vermeer, ca. 1660


Het melkmeisje  zou wel eens een erotisch schilderij kunnen zijn wordt ons uitgelegd door de dame die ons rondleidt. In Vermeers tijd kleefde aan melkmeisjes een seksuele beschikbaarheid. Het breezersletje van de zeventiende eeuw dus.

Ze lijkt geconcentreerd bezig met haar taak en zoals zoveel andere melkmeisjes kijkt ze niet lacherig en flirtend om zich heen. Maar de aanwijzingen zijn er wel degelijk. Achter het meisje staat een vierkant doosje met een kopje erin. Het is een stoof, een voetenwarmer; in het kopje ligt een kooltje en via de openingen in het doosje gaat de warmte omhoog. In het geval van vrouwelijk gebruik gaat de stoof onder haar rok en gaat de warmte omhoog langs haar benen, en verder omhoog naar haar intiemere delen. Daar komt bij dat de stoof voor een Delfts blauw tegeltje staat waarop Cupido is afgebeeld die zijn pijl schiet naar het volgende zichtbare tegeltje, een man met een lange stok. Tegenover dat fallussymbool staat de kruik die het meisje in haar handen houdt, een vulvasymbool.
Eigenlijk zou ik altijd in een museum een rondleiding moeten hebben want dan word ik opmerkzaam gemaakt op dingen die ik anders niet zie.

De Cuypersbibliotheek 


De Cuypersbibliotheek (genoemd naar Cuypers de architect van het museum en trouwens ook van het Centraal Station wat aan de beide gebouwen ook wel te zien is) is de grootste en oudste kunsthistorische bibliotheek van Nederland en is na een intensieve restauratie, geheel in originele staat teruggebracht. De prachtige leeszaal van de 19de-eeuwse bibliotheek is vanaf de opening van het museum ook voor het publiek te bezichtigen. Hier kunnen bezoekers, studenten en kunsthistorici binnenlopen en zich verdiepen in de collectie van het Rijksmuseum. 

Borstbeeld van Johan de Witt door de Antwerpse beeldhouwer Artus Quellinus de Oude 
(1609-1668) in 1665 gemaakt  


Het beeld van Johan de Witt is eigendom van het Dordrechts Museum en staat als bruikleen in het Rijksmuseum. In 2000 is een kopie in de Eerste Kamer geplaatst.
Het is een kenmerkend gebaar want Johan de Witt staat voor de optimaal dienende ambtenaar. Hij was van 1650 tot 1672 tijdens het eerste Stadhouderloze Tijdperk de machtigste man van de Zeven Provinciën. Stadhouder Willem II was in 1650 na 3 jaar in functie onverwacht op 24-jarige leeftijd en één week voor de geboorte van zijn zoon Willem III aan de pokken overleden. Omdat de 80-jarige oorlog in 1648 met de Vrede van Munster was geëindigd had men even geen behoefte aan een stadhouder die tevens legeraanvoerder was. In 1653 benoemde het Graafschap Holland Johan de Witt als Raadspensionaris en liet de functie van Stadhouder vacant.

Pronkbeker maker anoniem ca 1670-1680 


Pronkbekers of te wel triomf van de rooms-katholieke kerk waren vooral Zuid-Duitsland geliefd.

Deze grote ivoren pronkbekers of Humpen waren in zilver gevat. Op het rondlopende reliëf van deze beker is een allegorie te zien op de katholieke kerk. De vrouw met de miskelk die in de triomfwagen zit, is het symbool van de kerk. Onder haar wielen worden de Toorn, de Onenigheid en de Nijd verpletterd.

Drinkebroers van Jan Pieter van Baurscheit (de Oude)gemaakt rond ca. 1700



Deze monumentale uitbeelding van twee drinkers is een zinnebeeld van de Gulzigheid. Het beeld houdt het publiek voor dat zich overgeven aan overmatig drankgebruik de arbeidsmoraal ondermijnt en tot luiheid leidt. De beeldhouwer werd waarschijnlijk geïnspireerd door een scène uit het volkstoneel, waarin zulke luie types geregeld optraden.

Kinderledikant maker anoniem ca 1620-1650


Het ledikantje is van eikenhout en versierd met ebben. Het meubel rust op vaaspoten. De zijschotten hebben vier, de eindschotten twee panelen binnen profiellijsten en met ebben spiegels in het middenveld. De stijlen zijn doorgetrokken en worden bekroond door ebben ballen; die aan het hoofdeind gaan hoger door. Tussen deze beide stijlen is een regel gevoegd met een bekroning van opengewerkt rolwerk, bezet met ebben dopjes. De regel wordt gedragen door ebben balustertjes.

Wandbetimmering met schoorsteenmantel en tegeltableau, anoniem, 1626


Deze betimmering is afkomstig uit een huis in Dordrecht. De opbouw volgt de regels van de klassieke bouwkunst, met zuilen die een fries en een kroonlijst dragen. Het inlegwerk in verschillende houtsoorten verlevendigt de wand. De doorlopende betimmering gaf een vertrek eenheid en voornaamheid, maar isoleerde ook tegen kou en vocht.

De schoorsteen heeft een witgeaderde, zwart kunstmarmeren stoel met vrijstaande Toscaanse kolommen op voetstukken, die voor vlakke pilasters zijn geplaatst en consoles dragen. Basis en kapiteel zijn van bruin geaderd wit marmer. Op de consoles rust de schoorsteenmantel. De fries draagt in het midden en op de hoeken een boogstelling, waarin de figuren van Geloof, Hoop en Liefde zijn geschilderd. De middelste cartouche boven de boogstelling draagt het jaartal 1626.


Wandtafel, anoniem, ca. 1650 - 1675


Tafel van lindehout en geschilderd als marmer en het blad is van marmer. 

De poten van de tafel zijn gebeeldhouwd met plooien en andere elementen van de kwabstijl. Die stijl was ontwikkeld in de edelsmeedkunst, maar in het tweede kwart van de 17de eeuw gingen beeldsnijders hem voor meubels gebruiken. De tafel heeft ook naturalistische, meer classicistische versieringen, zoals kinderfiguren en bloemslingers.

Er is zoveel te zien in het museum dat ik me voorneem om er eens heen te gaan als ik bij bij zusje logeer. Want 200 zalen daar doe je natuurlijk wel dagen over wil je alles goed bekijken.
Het is heerlijk weer als we naar buiten gaan en op het Museumplein zitten overal mensen op de grond. Wij gaan nog even in de tuin van het museum en nemen er plaats op een bankje.

Discuswerper, Compagnie des Bronzes, ca. 1900



Dit beeld is een kopie van een marmeren beeld van Matthieu Kessels uit 1828 dat werd gemaakt voor de hertog van Devonshire. Het origineel staat op Chatsworth House in Engeland, terwijl in Brussel het gipsen model ervan wordt bewaard. Dat werd in 1900 gebruikt om dit brons voor het Rijksmuseum te gieten.


Bijzonder dat je er ondanks de drukte toch heerlijk rustig in de tuin kan zitten.



Een echtpaar speelt er een straatschaakspel en wij wachten erop dat het half zes wordt want we hebben met mijn zusje afgesproken om er in een Indonesisch restaurant in de buurt te gaan eten. Het duurt niet lang of ik krijg een Whatsapp berichtje van haar dat ze al in het restaurant zit.


De rijsttafel die we er nemen smaakt bijzonder lekker. Het is al lang geleden dat ik een rijsttafel gegeten heb maar het is zeker de moeite waard om er nog eens heen te gaan.


Na afloop gaan we met elkaar nog wat drinken op een terras op het Max Euweplein. Daarna gaan manlief en ik weer met de trein naar huis.  Mijn schoonzusje is zo lief om ons van het station in Groningen af te halen.

Het was een leuke dag waarin ik toch iets anders naar bepaalde schilderijen etc, heb leren kijken. Ik zal zeker nog eens een bezoek aan het Rijksmuseum gaan brengen maar ik wil dan wel wat meer tijd hebben en ook alvast thuis opgezocht hebben wat ik beslist wil gaan zien want er is veel te veel te zien om alles op een dag goed te bekijken.

12 opmerkingen:

  1. ik was voor het laatst in Amsterdam net voor de opening van het Rijksmuseum...

    mooie foto's met een interessante uitleg publiceer je hier..

    het museum is een "must" in Amsterdam..


    beterschap bij je herstel

    prettige dag

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja het Rijksmuseum is natuurlijk ook voor de buitenlandse toeristen een "must" in Amsterdam. Dat was goed te merken in het museum want je hoorde daar zoveel buitenlandse talen.

      Verwijderen
  2. 1x geweest, we zijn niet zulke museumgangers maar vond het Rijksmuseum indrukwekkend. We zijn er een tijdje terug geweest om een nicht die uit Australië hier met vakantie was het eea te laten zien...dus Amsterdam en enkele attracties wo het Rijksmuseum. Hoe gaat het met je? Weer helemaal loopklaar? Groetjes

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Nee ik ben nog steeds niet loopklaar. Echt een museumganger ben ik ook niet maar manlief en ik hebben wel een museumjaarkaart. Dan wip je sneller even een museum in om iets speciaals te gaan bekijken.

      Verwijderen
  3. Vergeet het helemaal: Je hebt er een prachtig verhaal van gemaakt!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Heel interessant ben er nog nooit geweest
    Dat het vlug beter mag gaan met jou
    Ook wij wonen heel ver van zee en ook ik kom er veel te weinig ... We waren dit weekend wel in Zeelanf

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het is echt een "must" als je als toerist in Amsterdam bent.
      Dank je voor je wensen.
      Zeeland vind ik een pracht provincie. Als kind ging ik met mijn ouders naar Haamstede en dan maakte ik hele lange strandwandelingen met mijn moeder.

      Verwijderen
  5. Fijn gedocumenteerd, Noortje ! Soms is het wel leuk een gids mee te hebben, zo kijk je inderdaad ook 'anders' naar kunst.
    Lie(f)s.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je voor je compliment. We hadden ook een prima gids en thuis heb ik nog het een en ander opgezocht.

      Verwijderen
  6. Prachtig, ik ben al heel lang van plan ook eens naar het Rijksmuseum te gaan sinds het verbouwd is, toen met die vroege Rembrandt tentoonstelling al, maar het komt er maar niet van.
    Zo'n rondleiding ben ik niet zo heel gek op, kijk liever op m'n eentje, maar het is natuurlijk wél een feit dat je dan véél beter en anders naar die schilderijen kijkt ja.
    Een kopie van dat beeld van Johan de Witt staat in de hal van het oude stadhuis in Dordt ook zag ik laatst toen m'n zus er trouwde.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik heb dat beeld er speciaal voor jou op gezet. Het deed me denken aan onze wandeling in Dordrecht.

      Verwijderen