Groene Stads Wissel Amersfoort 19-03-2015 deel 1

Vandaag reis ik af naar Amersfoort om samen met Mizzd hier een Groene Wisselwandeling te gaan wandelen. De wandeling hebben we van de Groene wisselwandelingen site gehaald. Omdat ik nog een vrij reizenkaartje van mijn NS voordeelurenabonnement heb mag ik pas na 9 uur reizen en daarom kom ik pas even voor 12 uur in Amersfoort aan. Mizzd staat al op me te wachten en na een toiletbezoek beginnen we aan onze wandeling die 12 km lang is.



Op onze routebeschrijving staat dat we door een fraaie villawijk de Amersfoortse Berg zullen beklimmen. Nu dat beklimmen valt wel mee want ik merk er eigenlijk niets van. Wel zien we prachtige villa's en huizen staan en Mizzd en ik geven over veel huizen onze mening. In het van begin van onze tocht passeren een beeld van een hert voor de Bergkerk. Het beeld is van brons en "De Reebok" genaamd.  Het beeld is gemaakt door H.M. Wezelaar uit Amsterdam en in 1953 door de gemeente Amersfoort aangekocht.
Zoals ik wel verwacht had maakt Mizzd overal foto's van, ze ziet werkelijk alles, zelfs een luguber beeldje onder struiken. Ik was er alweer aan voorbij gelopen.
Het is duidelijk te zien dat "Het Bergkwartier", onder Amersfoorters ook wel bekend als "De Berg", een groene, welvarende wijk is.

Onderdeel van ‘De Berg’ is het Bosgebied, een fraaie natuur-, wandel en speelgebied, waardoor het Bergkwartier de meest groene wijk van Amersfoort is. Als we de wijk Berg-Noord verlaten en de Utrechtseweg zijn overgestoken zie ik een toch wel wat vreemde watertoren hij is nogal gedrongen.

foto is van MizzD

Deze watertoren dateert uit 1912. De gemeente Amersfoort besloot om naast de Utrechtse Waterleiding Maatschappij een eigen waterleidingmaatschappij op te richten. Aanleiding tot de bouw vormde de onvrede over de waterkwaliteit die de Utrechtse Waterleiding- Maatschappij vanaf 1890 vanuit Soesterberg leverde. Hoewel het eigenlijk om de gevelsteen gaat, is het toch vermeldenswaard dat het om een zeer bijzondere watertoren gaat. De meeste watertorens zijn vrij hoog, maar doordat de toren is gebouwd op het hoogste punt van de Amersfoortse Berg ( 44 meter boven NAP), had men slechts een hoogte van zeventien meter nodig. Dat resulteerde in een vrij zeldzame, gedrongen vorm.
Nadat we deze watertoren aandachtig hebben bekeken gaat onze route "Klein Zwitserland" in. Van oorsprong was dit gebied op de Amersfoortse berg een droog en voedselarm eikenhakhoutbosgebied waar eikenschors werd gewonnen voor de leerlooierij. In de tijd voor de Tweede Wereldoorlog is – in het kader van de werkverschaffing – ingericht als wandelgebied.
Nu het is werkelijk een heel mooi wandelgebied en we genieten dan ook van de mooie omgeving. MizzD haar fototoestel maakt ook nu weer overuren en ook babbelen we heel wat af. Voor een meer uitgebreid verslag en meer foto's bekijk dan deel 1 van deze route geschreven door MizzD Intussen vervolgen we onze route, eerst door een stukje woonwijk en daarna gaan we door het natuurgebied Zandbergen.

MizzD houdt de route- beschrijving goed in de gaten want in een bos mislopen is altijd wat lastig. Ook dit is weer een mooi gebied. En ik krijg zelfs nog wat onderricht van mijn wandelgenote, ze wijst me op prachtig stermos, ik wist niet dat dit zo heette maar je kunt inderdaad zien dat dit mos de vorm van een ster heeft. Ik denk dat ik dit nu niet meer zal vergeten.

Eigenlijk treffen we het wel met het weer want toen ik vanmorgen in de trein zat werd het steeds somberder hoe meer ik naar het midden van het land kwam maar het zonnetje schijnt nu wel steeds. Het duurt niet meer zo lang of we gaan richting Heiligenbergerbeek.
De Heiligenbergerbeek begint ten noorden van Woudenberg en stroomt naar Amersfoort. De beek is 8 kilometer lang. Vroeger heette de beek de Lunterse beek. Door het graven van het Valleikanaal (1935 – 1939) werd de Lunterse Beek (of Lunterense Beek) in tweeën gedeeld. Het gedeelte ten noorden van Woudenberg heet sindsdien de Heiligenbergerbeek. De beek ontleent zijn naam aan het landgoed Heiligenberg, één van de landgoederen waardoor en waarlangs de beek stroomt.

Het duurt niet erg lang of we passeren het oude ziekenhuis en ik zie dat ik ook langs de startlocatie kom van waaruit de 2daagse van Amersfoort start die ik al jaren doe als voorbereiding om de 4daagse van Nijmegen. Ik heb nooit geweten dat ik dan ook een stukje langs de Heiligenbergerbeek liep.We gaan het Park Randenbroek in. Randenbroek is een in oorsprong middeleeuws huis en landgoed, nu is het een stadspark gelegen aan de rand van een moerassig gebied (broek), op één van de zandhoogten aan de voet van de Utrechtse Heuvelrug. We zien het mooie huis op enige afstand liggen. Huize Randenbroek is al eeuwenlang een beeldbepalend pand in het park. Het staat samen met de opstallen en het park op de
rijksmonumentenlijst. Ook zien we in de verteal de Onze Lieve Vrouwen toren.

MizzD kijkt op de routebeschrijving
of  alles nog goed gaat want ze
wil "de Kei" niet missen

We komen nu door een wijk met wat oudere huizen en dan zien we de stadswal met de mooie Monnikendam. De waterpoort Monnikendam werd omstreeks 1420 gebouwd als onderdeel van de tweede stadsmuur uit 1380-1451. De poort bestaat uit twee torens die zijn verbonden door een boog.

Bij de poort stroomt het water van de Heiligenbergerbeek de stad in. Behalve voor de verdediging, was Monnikendam ook van belang voor de waterhuishouding. Door het neerlaten van een waterschot kon men bij hoog water de poort afsluiten en het water buiten de stad houden. De poort is waarschijnlijk genoemd naar de Augustijner monniken die op de Sint Andrieskamp gevestigd waren.

We volgen nu een stuk van de oude stadswal en gaan zelfs nog een stukje over de hoge stadsmuur. Je waan je in de Middeleeuwen als je de stukken van de oude stadsmuur ziet en we genieten hier dan ook zeker van. Ook hier maakt MizzD haar fototoestel weer overuren, er is ook zo veel moois te zien en en zij lijkt overal oog voor te hebben.
We komen langs de Stadsmuur Achter de Kamp. Sinds 1978 is dit een reconstructie van een stuk van de tweede stadsmuur zoals deze er tussen ca 1380 en 1560 heeft uitgezien.

De stadsmuur is ongeveer 7 meter hoog. Om kostbare bakstenen te sparen is de muur opgebouwd met spaarbogen, zodat niet overal de muur een maximale dikte van 80 cm. heeft. In de muur zitten schietgaten, waardoor een haakbus (middeleeuws handvuurwapen) op de vijand kon schieten. Aan stadszijde loopt over de bogen een weergang met kantelen, waarachter de verdedigers van de stad zich konden verschansen.

Op oude fundamenten is aan de buitenzijde een muurtoren opgemetseld met een leien puntdak ( Ook heeft de muur een arkeltorentje, een kleine uitkijktoren, die ook beschutting aan de wakers bood. Muurtorens en arkeltorentjes zaten afwisselend op min of meer vaste afstand van elkaar in de muur.

Voordat we bij de Koppelpoort komen passeren we op onze route ook nog twee kunstwerken. Als eerste De Stier, een kolossale stalen stier die je niet over het hoofd ziet. Hij is gemaakt door Thijs Trompet.

Als tweede komen we het kunstwerk Oude Eemloopbrug tegen gemaakt door de kunstenaar Couzijn van Leeuwen.

In 2005 is ongeveer op de locatie waar het kunstwerk staat bij archeologisch onderzoek de oude loop van de Eem aangetroffen. Als onderdeel van de opknapbeurt en herinrichting van het plantsoen is dit kunstwerk geplaatst. Het resultaat is een metalen loopbrug samengesteld uit buizen, kranen, koppelingen, slangen, een douche en een verwarmingselement, feestelijk gepoedercoat in luchtig zilver. Via de brug kan je de nu niet meer zichtbare Eem oversteken.

Een meer uitgebreider verslag van de tweede helft van mijn verslag is te zien op Mizzd haar blog

Later volgt deel twee van deze mooie Groene Stads Wissel wandeling