Ruitershorn wandeltocht Muntendam 25-09-2021

Eindelijk weer eens een georganiseerde wandeltocht in de buurt van mijn woonplaats. Deze tocht wordt altijd georganiseerd door WSV Veendam. Ik liep deze tocht al vaker. De laatste keer in 2019, net nadat mijn man toen plotseling overleden was en dit was toen weer de eerste tocht die ik liep. Natuurlijk kwamen er weer herinneringen tijdens het wandelen naar boven.

De Oude Veenkoloniën in Oost-Groningen zijn uniek in Europa. Tot de 17de eeuw vrijwel onbewoond en daarna getekend door grootschalig turfwinningsgebied. In de loop van eeuwen ontstond een compleet nieuw landschap, met vooral heel veel lange kanalen. Op de hogere zandgronden en de overgangen naar de lagere veengronden  liggen verschillende natuurgebieden.

Ik schreef me in voor de 10 km en er werd me verteld dat ik door de Heemtuin en het natuurpark Tussen de Venen zou komen en ook de polder "De Wiede" zat in de route.

Al snel ging het de bebouwde kom uit naar de Heemtuin en het Natuurpark Tussen de Venen.

De Heemtuin en Natuurpark Tussen de Venen beslaat ongeveer 50 hectare.

De "oude" Heemtuin dateert van 1982 en was oorspronkelijk een door bomen omzoomde schapenweide, die omgetoverd is in een gevarieerd natuurbos met o.a. een heideveld en een vijver. Sinds de laatste jaren is dit uitgebreid met een boomgaard met oude rassen fruitbomen en een bijenstal. 

Het natuurontwikkelingsgebied is 10 jaar later ontstaan. Het beslaat een oppervlakte van 3,5 hectare, een voormalig landbouwgebied dat afgegraven en verschraald is. Er zijn vijvers gegraven en er is reliëf aangebracht. Het gebied heeft zich van een pioniersvegetatie ontwikkeld tot een heide- en berkvegetatie. Planten uit de oude Heemtuin zijn overgewaaid, zoals moeraswolfsklauw, zonnedauw en orchideeën.

Het nieuwste en tevens grootste gebied, Tussen de Venen, dateert van 2005 en heeft een oppervlakte van 40 hectare. Het is in bezit van Staatsbosbeheer en wordt door de Heemtuin onderhouden. Ook dit gebied was voormalig landbouwgrond en is afgegraven en verschraald. Het is spiegelbeeldig aan het natuurontwikkelingsgebied ingericht met vijvers en reliëf. Hier wordt echter wel ingegrepen in de natuur. Een deel van het gebied wordt begraasd met geiten en schapen om het open te houden. Een ander deel wordt ontwikkeld tot prehistorie. 

Ik genoot met volle teugen van de mooie heemtuin en het natuurgebied. Maar wat ik al vreesde kwam uit: ik moest over het enge bruggetje want de route liep over een stukje van het Mammoetpad.

Het Mammoetpad is een avontuurlijke route in de Heemtuin vooral leuk voor kinderen. Spannende bruggetjes over het water, een vlot om naar de overkant te varen en een speciale uitkijkpost. Het pad kenmerkt zich door speelsheid, natuurlijke materialen en een afwisseling van bouwwerken gemaakt van hout op het land en in het water. Het is gemaakt met een knipoog naar de prehistorie en heeft vanwege een markant beeld op het pad de naam Mammoetpad gekregen. 

En toen dacht ik dat ik verkeerd gelopen was en besloot om weer terug te lopen niet over het enge bruggetje maar naar de parkeerplaats. Opeens riep er een man op de fiets of ik de weg kwijt was. Het bleek de uitzetter van de route te zijn en die zei volg me maar dan help ik je weer op weg. Het bleek dat ik helemaal niet fout gelopen was maar omdat ik een pijl over het hoofd had gezien vond ik het te lang duren voordat ik een pijl zag en daarom dacht ik dat ik fout zat.

Ik ben al vaker in dit gebied geweest en je komt er ook een "nieuwe ruïne" tegen.

Getracht is dit gebouw interessant te maken voor vogels als steenuil, huiszwaluw en torenvalk of als overwinteringsplaats voor vleermuizen en padden. Ook muurplanten, mossen en varens kunnen zich op de vochtige delen van het gebouw ontwikkelen. Er zijn verschillende typen ruw metselwerk en zachte stenen met holtes en spleten toegepast. Soms is een steen weggelaten zodat kruipend gedierte naar binnen kan of springen stukjes muur uit voor bijvoorbeeld een huiszwaluw.

Toen ik het natuurgebied uit was ging het richting het Boerenbos de Lange. Ik heb dit stukje bos wat heel dicht bij mijn huis is lang gemeden omdat ik daar toen ik er de eerste keer wandelde een grommende en blaffende hond tegenkwam die tegen mij op sprong en waarvan het bazinnetje niet ingreep.

Voor veel mensen is dit bos tussen Muntendam en Veendam onbekend. Toch is het een juweeltje. Je kunt er bestaat zelfs de mogelijkheid dat je er een ree tegenkomt. Ondanks dat het bos nog vrij jong is, zijn er de bomen die er in 1996 geplant werden, inmiddels aardig groot geworden.

Als ik uit het bos ben en op weg ga naar de polder "De Wiede" zet ik deze grappige auto op de foto. Ik zie deze af en toe weleens rijden.

En dan de polder in. 

Een polder? Het klinkt wellicht wat vreemd, maar toch ligt er één in de bebouwde kom van Veendam, tussen het Wester- en het Oosterdiep. Door dit stukje oud beek­landschap heen, tussen Veendam en Muntendam, loopt ook het meanderende riviertje de Oude Ae.
De Wiede is tevens een voormalig waterschap in de provincie Groningen. Op de hoek van de Bredeweg en het Oude Verlaat stond een stoomgemaal. In 1963 werd de naam van het waterschap gewijzigd in De Wiede.

Er lijkt een vloek op te rusten als ik in dit natuurgebied wandel. Want ook nu was ik het pad weer kwijt net als bij de home editie van de Hartstocht. Ook nu struinde ik door het hoge gras en kwam steeds voor slootjes en greppels uit of voor een hek waar ik niet door of over kon. Ik zag wel wandelaars over een pad lopen wat naast het natuurgebied liep. Uiteindelijk kwam ik er dan toch weer uit en moest het bruggetje "De Wiede" over. 

Zo'n brug wordt in Groningen een hoogholtje genoemd, het is de benaming voor een hoge vaste voetbrug, hoog genoeg om schepen te laten passeren.

Nog even door het Singelbospark en een paar straten en ik was bij de finish.

Ik meldde me af, liet mijn wandelboekje stempelen en nam mijn medaille in ontvangst. Dronk er nog iets en toen hoorde ik dat er een pijl was weggenomen en dat dit de oorzaak was dat ik in de polder was gaan struinen door het hoge gras. Maar ondanks dat was het een pracht tocht en heerlijk wandelweer.

Ik blijf het toch nog steeds raar vinden dat Manlief er niet meer is want hij belde me altijd als ik alleen een tocht wandelde om te vragen hoe het ging. Ook maakte hij dan altijd nasi klaar.

En al had ik vieze, modderige schoenen dan maakte hij die ook altijd schoon en doordat ik zo in die polder door dat vochtige hoge gras had gelopen zagen mijn schoenen er deze keer niet uit en moest ik ze dus zelf een grondige schoonmaakbeurt geven.