Open Monumentendag 08-09-2018

Manlief vindt het altijd leuk om op Open Monumentendag verschillende dingen te gaan bekijken maar de laatste jaren ging ik op de tweede zaterdag in september altijd een wandeltocht wandelen. Dit jaar was er ook wel een wandeltocht maar ik had besloten om met hem deze zaterdag op stap te gaan.

Als eerste bezochten we het Noord-Nederlands Trein & Tram Museum in Zuidbroek.
De stichting Noord-Nederlands Trein & Tram Museum is in 2001 opgericht waardoor het toen met sloop bedreigde station van Zuidbroek (1865, het oudste van de provincie Groningen) gered werd van de sloop. Het station is van het type "Hoogezand" van de standaardstations van de Staatsspoorwegen. Het is het enige nog overgebleven gebouw van dit type. Het gebouw is twee keer verbouwd. De eerste keer was circa 1910. Bij de tweede verbouwing, in 1958, is het gebouw fors verkleind: de beide zijvleugels en de bovenverdieping werden afgebroken. In 2006 werd de Stichting eigenaar van het station. Van 2008 t/m 2013 is het gebouw volledig in oude staat teruggebracht. Ook de zijvleugels en bovenverdieping werden weer herbouwd. Tussen 2008 en 2011 werden deze delen herbouwd. 

foto van internet

In het museum was de ontwikkeling van het spoorwegnet en de tramverbindingen in Noord-Nederland gedurende de afgelopen anderhalve eeuw goed te zien. Er was goed te zien dat de tijden enorm veranderd zijn. 

In de vestibule waren bijvoorbeeld de prachtig gerestaureerde loketten uit de tijd dat er nog geen kaartjesautomaat op het perron was en er geen OV-chipkaart bestond te zien.

Wij vonden het beiden een heel leuk en interessant museum waar we dingen zagen die we al bijna vergeten waren. 

Verder stond Monumentaal Usquert op ons programma. 
Usquert ligt op een wierde in het Hogeland
Een wierde of terp is een kunstmatige heuvel, opgeworpen om bij hoogwater een droge plek te hebben. Zulke heuvels komen voor langs de gehele kust van de Waddenzee. Wierden werden niet alleen gemaakt om door mensen te worden bewoond, maar ook om het vee te beschermen en om er soorten geriefhout, dat slecht tegen natte grond kan, op te laten groeien.
Usquert bood met zijn monumentale en karakteristieke open panden een prachtig decor voor de vele activiteiten die er gehouden werden. 

We bewonderden kunstwerken en sieraden die geëxposeerd werden in de open panden, ook reed er een historische bus waarmee men eventueel een ritje kon maken.

(foto van internet, omdat de gemaakte foto niet goed was)

Ook namen we een kijkje bij molen Eva, het is een koren-en pelmolen. 
Eva stond vroeger, samen met Adam, boven Bedum, waar ze samen de polder droogmaalden. Toen een stoomgemaal ze overbodig had gemaakt kregen de houten bovenwerken van de molens een nieuwe standplaats. Adam ging naar Delfzijl en Eva naar Usquert. Sinds 1818 staat Eva in Usquert.

Ook gingen we een de Sint Petrus en - Paulus kerk in. Jammer dat het er zo druk was want het was niet mogelijk om binnen foto's te maken. Trouwens het was eigenlijk in het hele dorp te druk om foto's te maken.

 De huidige kerk heeft ten minste twee voorgangers gehad. Al in de 9e eeuw heeft Liudger hier een kerk, waarschijnlijk van hout, gesticht. Usquert was in de middeleeuwen zetel voor een van de dekens, in de Ommelanden proost genoemd, van het bisdom Münster. Vaak zijn de kerken in de hoofdplaats van een proosdij gewijd aan Petrus en/of Paulus. De kerk in Usquert was gewijd aan beide heiligen.  De houten kerk werd in de 11e eeuw vervangen door een nieuwe kerk opgetrokken in tufsteen. In de kroniek van Bloemhof wordt vermeld dat deze kerk in 1231 in brand werd gestoken door Eenrumers als onderdeel van een strijd tussen de landschappen Hunsingo en Fivelingo. Bij die brand zou ook een kluizenaar zijn omgekomen die naast de kerk woonde. Na de brand werd de huidige kerk gebouwd, waarbij de restanten van de afgebrande kerk werden hergebruikt. In 1868 werd de oude losstaande kerktoren afgebroken en vervangen door de huidige toren. 
Al lopend door het dorp kwamen we veel prachtige panden tegen en we genoten ervan.
De gemeente Usquert was in het midden van de 20e eeuw per hoofd van de bevolking één van de rijkste gemeenten van Nederland, hoewel de rijkdom slechts was weggelegd voor enkelen.Omdat het gemeentebestuur een waardig gebouw wilde van waaruit de gemeente zou worden bestuurd gaf het de beroemde architect Berlage  opdracht om een gemeentehuis te ontwerpen, het zogenoemde Berlagehuis. 

foto van internet

Het is het enige gemeentehuis dat Berlage heeft ontworpen. Berlage liet het gemeentehuis in 1929 bouwen maar toen hij het zag te midden van grote villa's vond hij het toch wat schril afsteken, tekende er een toren bij en liet deze ook bouwen. Omdat de toren niet was besteld, wilde het gemeentebestuur deze uitbreiding niet voor haar rekening nemen. Berlage heeft deze kosten uit eigen zak betaald.

Helaas was het Berlagehuis niet te bezoeken omdat in de vloeren asbest zit en deze vervangen worden.
Veel kunstenaars konden in hele mooie monumentale panden hun kunstwerken laten zien.

Ik wist niet dat Usquert zo'n leuk en interessant dorpje was. Als ik er nog eens in de buurt kom lijkt het me best de moeite om er nog eens doorheen te lopen want nu was het toch wel wat te druk.